زعفران گیاهی است پایا با ارتفاع تقریبا 30 سانتیمتر که دارای برگهای دراز و سبز مانند تره است . ساقه زیر زمینی آن از دو پیاز تشکیل یم شود . این پیازها سخت و مدور و گوشتدار و پوشدهاز غشاء های نازک قهو های رنگ می باشد . گلهای زعفران ارغوانی ، منظم و شامل لوله ای دراز است که به سه گلبرگ و کاسبرگ منتهی می شود .
زعفران خیلی مرغوب قسمت کلاله گل یعنی قسمت انتهایی آن است و میله ، زعفران درجه دو و نامرغوب را تشکیل می دهد .
برداشت زعفران بدین ترتیب است که قسمت کلاله هر گل را بر میدارند و بین کاغذ قرار می دهند تا خشک شود و سپس بستهب ندی می کنند . استندارد زعفران که در فرانسه صورت گرفته است اعلام یم درد که باید 50 عدد از الیاف زعفران بیشتر از0/277 گرم وزن داشته باشد و در صد رطوبت آن 13 درصد باشد . همچنین هر میلی گرم آن باید بتواند 700 سانتیمتر مکعب آب را بطور محسوس رنگی کند .
یکی از مرغوب ترین زعفرانهای جنوب خراسان زعفران منطقه سنو است که طی مطالعات و آزمایشات فراوان این نتایج حاصل شدهاست
محققان دانشگاه سنگاپور اعلام کردند که مصرف زعفران سبب تقویت حافظه در انسان می‌شود.
به نوشته سایت ایتالیایی ? ،KATAWEB?زعفران از رسوب پلاکت‌های آمیلوئید در بیماران مبتلا به آلزایمر جلوگیری می‌کند بنابراین باعث تقویت حافظه می شود.
این گروه از محققان آزمایشاتی را بر روی یک هزار زن و مرد با سن ???? تا ? ???سال که مبتلا به آلزایمر هستند انجام دادند و دریافتند که این افراد اگر از زعفران بیشتر استفاده می‌کردند دچار این بیماری نمی‌شدند. بر این اساس آنان دریافتند که مصرف روزانه زعفران توانایی یادگیری و حافظه را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.
تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که به طور مرتب از زعفران می‌خورند حافظه بهتری نسبت به افرادی که زعفران کمتر می‌خورند دارند. مصرف زعفران علاوه بر تقویت حافظه در جلوگیری از بروز سرطان در انسان نیز موثر است.
همچنین اثر ضد افسردگی زعفران یکی از فواید بسیار این گیاه در درمان بیماریها است.
گیاه زعفران به عنوان شادی آور، آرام بخش، خواب آور و توان بخش قلب در طب سنتی مطرح است.
کاهش فشار خون، ضد انعقاد و رفع بی‌نظمی در قاعدگی، کاهش چربی، درمان آسم و افزایش اکسیژن رسانی به بافت‌ها،اثر ضد سرطان، ضد نفخ و قلنج، محرک تمایلات جنسی، ضد سرفه، اثر ضد پیری، ضد درد و التهاب نیز از دیگر فواید مصرف زعفران است.
روش های مختلفی جهت تشخیص زعفران تقلبی وجود دارد که دو روش ساده ی آن به شرح زیر است :
روش اول ـ به چند میلی گرم پودر زعفران ، دو یا سه قطره اسید سولفوریک غلیظ در یک شیشه ی ساعت اضافه می کنیم . در این صورت زعفران ابتدا به رنگ قرمز مایل به قهوه ای و پس از مدت کمی ، به رنگ قرمز مایل به بنفش مبدل می شود .
این آزمایش به طور کامل اختصاصی نبوده و مربوط به موادی است (مانند زعفران ) که دارای ترکیبات کاروتنوئیدی (موادی دارای رنگ های زرد و یا نارنجی ) می باشند .
روش دوم ـ چند میلی گرم پودر زعفران را در یک شیشه ی ساعت قرار داده و به آن یک قطره اسید فسفومولیبدیک / سولفوریک اضافه کرده و کمی می ساییم .
پس از آن ، مخلوط را زیر میکروسکوپ قرار داده و با بزرگ نمایی 100ملاحظه می کنیم . بعد از حداکثر یک دقیقه ، تکه های پودر به رنگ آبی مبدل گشته و اطراف تکه ها هاله ای از رنگ آبی احاطه می شود .
زعفران باید دور از نور و رطوبت باشد . بهتر است نگه داری زعفران در ظرف شیشه ای یا فلزی دربسته بوده که در حرارت معتدل نگه داری شود .
با توجه به این که اسانس (مواد معطر ) زعفران قابل تبخیر شدن است در صورت نگه داری نامناسب ، به مرور زمان اسانس آن تبخیر شده و از اثرات دارویی و طعم و مزه ی آن کاسته می شود و مرغوبیت آن از دست می رود .
چون مواد معطر گیاه یعنی اسانس در حالت پودر شده ، بسیار سریع تر از پودر نشده ی آن تبخیر می شود ، بهتر است زعفران را تا موقع مصرف پودر نکنیم و یا در صورت پودر کردن درظرف در بسته نگه داری شود .
عملیات به زراعی زعفران: با توجه به اینکه اصلاح نبات زعفران از طریق به نژادی امکان پذیر نیست لذا برای بازدهی بیشتر محصول و ارتقاء کمی و کیفی آن باید به عوامل زیر متوصل شد: 1 - زمین انتخاب شده برای کاشت زعفران باید حاصلخیز بوده و غنی از مواد غذایی و آلی باشد. 2 - پیازهای درشت و سالم عاری از هر گونه بیماری و آلودگی برای کشت مزرعه انتخاب شود. 3 - ردیف کاری به جای کپه کاری نتیجه بهتری می دهد و عملیات ماشینی را در داخل مزرعه سهل و آسان می کند. 4 - از پیازهای خشکه کن و محافظت شده در شرایط خشک و خنک و تهویه شده استفاده شود. 5 - در هنگام استراحت تابستانی گیاه زعفران از آبیاری آن خودداری شود. 6 - در عمق کاشت پیازها دقت شود که در مناطق سردسیر 20 - 15 سانتیمتر و در مناطق معتدل 15 - 10 سانتیمتر کمتر نباشد. 7 - حتی الامکان در موقع خواب تابستانه با علف های هرز مبارزه شود. 8 - چون هرساله پیازها به سطح خاک نزدیک می شوند افزودن لایه ای معادل 2 - 3 سانت متر از کود و خاک و خاکستر سبب حفاظت بیشتر پیازها از تنش های محیطی شده و در عین حال مواد مغذی بیشتری به گیاه می رسد. 9 - بهنگام تهیه زمین از اضافه کردن کودهای حیوانی بهمراه کودهای شیمیایی لازم که قبلا به مقدار و زمان مصرف آن اشاره شده مایقه ای نشود. 10 - پس از آبیاری سله شکنی زمین ضرورت کامل دارد تا گلها بآسانی بتوانند از خاک بیرون آیند منتهی باید دقت کرد که عمق سله شکنی طوری نباشد که به پیازهای زعفران آسیب برسد. 11 - مبارزه با جوندگان بخصوص انواع موش از اهمیت زیادی برخوردار است هرگونه سهل انگاری در این خصوص باعث از بین رفتن محصول و استقرار موشها در زمین می گردد. 12 - برداشت گل در ساعات اول روز (4 - 9 صبح) موقعی که گلها بصورت غنچه باشند باید انجام شود. 13 - در خشک کردن گلها باید دقت شود تا رنگ و عطر دلپذیر زعفران محفوظ بماند. 14 - بهترین روش خشک کردن زعفران روش توسینگ یا خشک کردن اسپانیایی است که بوسیله هیتر و الک نسوز انجام می شود. 15 - بالاخره زعفران باید در ظروف در بسته فلزی، چوبی قلع دار یا شیشه ای در دار دور از نور و رطوبت و حرارت نگهداری شود.
آب و هوای مناسب زعفران: زعفران گیاهی است نیمه گرمسیری و در نقاطی که دارای زمستانهای ملایم و تابستان گرم و خشک باشد بخوبی می روید
مقاومت زعفران در مقابل سرما زیاد است و لیکن چون دوران رشد آن مصادف با پائیز و زمستان و اوایل بهار است طبعا در این ایام به هوای مناسب و معتدلی نیاز دارد. در دوره خواب یا استراحت گیاه (تابستان) بارندگی یا آبیاری برای آن مضر است بنابراین کشت و کار آن در مناطق گیلان و مازندران و مناطق گرم جنوب کشور معمول نیست. اراضی آفتاب گیر و بدون درخت که ضمنا در معرض بادهای سرد نیز نباشد برای رشد زعفران مناسب است. با این وجود در برخی از روستاهای بیرجند و قاین در زیر سایه بوته های زرشک و در گناباد(سنو)همراه درختان بادام که در تابستان کمتر آبیاری می شوند کاشته می شود. حداکثر دمای این گیاه بین 40 تا 35 درجه سانتی گراد و در ارتفاع بین 1300 تا 2300 متر از سطح دریا عملکرد خوبی را نشان داده است.
عضو هیات مدیره صندوق بیمه محصولات کشاورزی با بیان اینکه بانک کشاورزی تاکنون 600 میلیارد تومان از منابع خود را صرف بیمه محصولات کشاورزی کرده است افزود: با توجه به اینکه دولت در دو سه سال اخیر برای پرداخت بدهی خود به صندوق بیمه محصولات کشاورزی بسیار حسن نیت داشته ولی هنوز این بدهی پرداخت نشده است.
قربانعلی خمسه تاکید کرد: این عامل در کنار سایر عوامل و متاثر بودن شدید درآمد کشاورزان از نوسانات قیمت بازار باعث شده که هنوز بیمه نتواند پاسخ مناسبی به نیازهای کشاورزان بدهد.
وی افزود: در این راستا باید علاوه بر اصلاح قوانین، ابزار و امکانات لازم در اختیار بخش خصوصی قرار گیرد و این بخش باید به کمک بیمه دولتی بیاید و بخش دولتی و خصوصی به کمک یکدیگر ریسک‌های موجود در بخش کشاورزی را پوشش دهند.
خمسه با اشاره به بیمه زراعت و باغات در سال گذشته خاطرنشان کرد: سال گذشته به دلیل محدودیت منابع و برنامه مصوب در بخش زراعت و باغات با مقداری محدودیت در توسعه بیمه محصولات کشاورزی مواجه بودیم هرچند که از برنامه مصوب بیشتر عمل کردیم ولی می‌توانست این رشد بهتر و بیشتر باشد ولی کمبود منابع باعث انقباظی عمل کردن و متوقف شدن رشد این بخش شد
یک کارشناس اقتصاد کشاورزی معتقد است: به دلیل کم ثباتی ساختار اقتصادی صنایع تبدیلی و تکمیلی در بخش کشاورزی وضعیت مطلوبی ندارد که دولت برای ایجاد انگیزه سرمایه‌گذاری بخش خصوصی باید به فکر تثبیت سیستم اقتصادی، از بین بردن رانت‌های اقتصادی و کارایی سیستم بانکی باشد.
دکتر محمود حاج رحیمی ـ عضو هیات علمی دانشگاه کردستان ـ در گفت‌وگو با خبرنگار کشاورزی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با تاکید بر اهمیت و نقش مهم صنایع تبدیلی در تکمیل چرخه تولید محصولات کشاورزی اظهار کرد: متاسفانه شکل‌گیری این صنایع در کشور ما نسبت به کشور‌های توسعه یافته و حتی کشور‌های در حال توسعه وضعیت مطلوبی ندارد و هنوز جایگاه مناسبی پیدا نکرده است که دلیل آن کم ثباتی ساختار اقتصادی است.
جهادکشاورزی بافت گفت: برداشت محصول زعفران از سطح ۶/۵هکتار مزرعه در این شهرستان آغاز شد. ناصر آقارضایی" روز دوشنبه در گفتگو با ایرنا افزود: از هر هکتار مزرعه زعفران در این منطقه بطور متوسط ۲/۵کیلوگرم گل زعفران برداشت خواهد شد. وی با بیان این که سالانه ۱۶/۵کیلوگرم زعفران در این شهرستان تولید می شود گفت: زعفران تولیدی بافت بر اساس آزمایش‌های انجام شده از نظر طعم، عطر، اسانس و سایر فاکتورهای کیفیت در سطح استان کرمان بی‌نظیر است.
داخلی.اقتصادی .کشاورزی .زعفران. مدیرجهاد کشاورزی خمین گفت: برداشت محصول زعفران از ۱۰هکتار از اراضی کشاورزی این شهرستان آغازشد. "حمیدرضا ناظری "روز دوشنبه در گفت وگو با ایرنا پیش بینی کرد: ۵۰کیلو گرم زعفران توسط ۱۵نفر از کشاورزان این شهرستان تاپایان آبان ماه برداشت شود.
داخلی.اقتصادی.کشاورزی.زعفران. برداشت زعفران از سطح ۴۷هکتار از مزارع زیر کشت این محصول در شهرستان شاهرود آغاز شد. "مرتضی معتمد" عمده مناطق کشت این محصول در این شهرستان را بسطام و حومه ذکر کرد و افزود: کشت زعفران در چند سال اخیر و با انتقال پیاز این محصول از مناطق خراسان رضوی در این شهرستان آغاز شده است.
اراک ، خبرگزاری جمهوری اسلامی ۸۶/۰۸/۰۵ مدیر جهاد کشاورزی شهرستان تفرش گفت : برداشت زعفران از سطح هفت هکتار از اراضی زیر کشت این محصول در این شهرستان آغاز شد. وی افزود: زعفران این شهرستان به دلیل کیفیت بالا بازار مناسبی در سطح استان و کشور دارد.ک /۳
نماینده مردم سراوان در مجلس شورای اسلامی گفت: تشکیل شرکت تعاونی تولید زعفران، تحول عظیمی در تولید این محصول ایجاد می‌کند. به گزارش روز دوشنبه ستاد برگزاری سومین جشنواره ملی طلای سرخ (زعفران) در قاین، هدایت‌الله میرمرادزهی افزود: در شرایطی که زعفران دومین محصول عمده کشور پس از نفت محسوب می‌شود، از این فرصت می‌توان برای صادرات آن به خوبی بهره برد. او افزود: مهمترین مساله در رقابت بازارهای جهانی زعفران، حفظ کیفیت محصول است.
